GURBAN etmek

Ynsanperwerligiň iň ýokary görkezijilerinden biri ynsanyň gurban etmek ukyby bolsa gerek. Hezreti Muhammet pygamberimiziň atasy Abdulmuttalybyň iň söwer ogly, geljekde dünýä injek iň soňky pygamberiň kakasy bolmaly Abdullany Allahyň öňünde beren sözünde tapylmak üçin gurban etmekçi bolşunda ýa-da Pygamber Serwerimiziň has aňyrdaky ata-babalaryndan Ybraýym pygamberiň ogly Ysmaýylyň damagyna pyçak goýmagynda uly many bar.

Synag meýdany bolan bu dünýäde her kim öz derejesine görä synagdan geçýär. Sadalaşdyryp aýtsak, bäşinji klasyň okuwçysyna berilýän sowallar bäşinji kursuň talybyna berilýän sowallar bilen deň bolup bilmez. Muhammet (s.a.w.) pygamberimiz dünýä inýänçä onuň ata-babalary iň ýokary synagdan - Allahyň ýoluna jiger balasyny gurban etmek synagyndan geçmeli bolýarlar.

Allahyň ýoluna diýlip edilýän hereketiň Allatagalany begendirjek, razy etjek, seniň bu ýola näçeräk wepadardygyňy görkezip biljek hereket bolmalydygyna biziň köpímiz düşünýäris. Şonuň üçin uludan-uly sadaka berip, şonda gurban eden janlymyzyň ululygyna görä-de uly sogap gazanarys diýip oýlanýarys. Hakykatdan-da sadaka näçe uly bolsa, şonça-da oňa gelip nahar edinjekleriň, nahardan soň doga-töwir etjekleriň sany köp bolar. Emma…

Bir rowaýatda Osmanly patyşalaryň biri öz baýlygynyň hasabyna üýtgeşik bir mesjit saldyrmagy ýüregine düwýär. Ol mesjit hernäçe gymmat düşse-de, onuň ähli çykdajylaryny diňe özi çekip, oňa hiç kimi şärik edesi gelmeýär. Hatda goňşy döwletlerden gelen kömekleri hem almaýar. Gurluşyk gyzgalaňly dowam edýän mahaly, howanyň yssy günleriniň birinde ol ýere bir garry ene ussalar içsin diýip bir okara aýran getirýär. Sowujak aýrany gurluşykçylar derrew başyna çekipdirler.

Şol gije patyşa düýş görýär. Düýşünde gurulyp gutarylan mesjidi sogap terezisinde çekip görýärmişler. Tereziniň bir taýynda mesjit, bir taýynda bolsa aýranly okara duranmyş. Şonda tereziniň okaraly tarapy agyr gelýärmiş.

Patyşa gören düýşüne haýran bolupdyr.Onuň mesjit gurduryp, Allahyň ýoluna gurban eden baýlyklaryndan pukara bendäniň bir okara aýranynyň gymmatly görülmegi ony oýa batyrypdyr. Bu ýerde syr pukara bendäniň şöhrata kowalaşman, bir okara aýranyny ak ýürekden bermeginde bolsa gerek.

Sogap terezisinde her bir amala öz möçberindenem agyr agramlyk berip bilýän ak ýüreklilige birnäçe gurban etmeleriň üsti bilen ýetilýän bolsa gerek. Egerde şol Osmanly patyşa mesjidiň gurluşygyna goýan baýlyklaryndan öňürti ýüregini şol baýlyklaryna buýsanmak duýgusyndan saplan bolsady. Çünki kalby päklemek hem azapsyz geçmeýär.

Gaharyňy ýuwutmak, diliňi gybatdan saklamak, päliňi pes tutmak, sözüňe wepaly bolmak, halaly-haramy saýgaryp iýmek, sogap gazanmak… ýaly ak ýüreklilige alyp barýan amallary berjaý etmek ýeňil iş däl. Biz ilkinji nobatda ähli doga-dileglerimiziň kabul bolmagyna kepillik – ak ýüreklilige ýetmegiň dilegini etsedik. Beren gurbanlyklarymyzyň kabul bolmagy üçin Allahyň buýran parzlaryny berjaý etmäge päsgel berýän häsiýetlerimiziň „damagyny çalsadyk“. Bize käteler günde görşüp, ýören işdeş ýoldaşymyzyň deňinden salam bermän geçmegimize sebäp bolýan „işlisiremämizi“ gurban etmek başartsady. Iň ýönekeýi – bäbeklikden saýlananymyzdan „hany, salam et“ diýlip öwredilen salamyň sogabyndan galmazlyk bir başartsady. Terezä mündürilende soňraky etmekçi bolýan uly sogap işlerimiziň agzy salamlyja oglanyň çaganyň eljagazlaryna sygan sogabyndan ýeňil gelşini görüp haýran bolup durmazymyz ýaly…

Eý, dost, sen maňa Allahyň ýoluna nämeleri gurban edendigiňi aýtsaň, menem sende näçeräk ynsanperwerligiň bardygyny aýdardym. Agşam geljek myhmanlaryň bilen şady-horram oturmakdan geçip bilmän, Pygamberimiziň halamadyk aragyny olara hödür etseň, şeýdibem myhmanlaryň öňünde adamçylyk, ynsanperwerlilik edendirin öýtseň, nähili ýalňyşýaň! Çünki seniň diýýän şady-horramlygyň şeýtanyň şatlygy, Allahyň bolsa gazabydyr, eý, dost.

Beren gurbanlyklarymyzyň kabul bolmagy üçin Allahyň buýran parzlaryny berjaý etmäge päsgel berýän häsiýetlerimiziň „damagyny çalsadyk“, eý, dost.